Powiedzmy sobie od razu, że Europejczyk to stan umysłu, a nie kwestia tego, gdzie kto mieszka. To świadomość, że przynależymy do pewnej kultury, która sięga dziś daleko poza geograficzne granice Europy. A że kultura europejska – jako to z każdą kulturą bywa – jest zjawiskiem różnorodnym i dynamicznym, każda próba jej określenia, narażona jest na niemałe kontrowersje.