• Kontakt
  • O BLOGU

MARE NOSTRUM

  • Kontakt
  • O BLOGU
Home  /  O blogu

O blogu

Czasem bez ładu i składu. Raz o tym, to znów o tamtym. Co tylko przyjdzie mi do głowy. Jest w tym jednak jakaś myśl przewodnia, która porządkuje ten pozorny chaos – świat śródziemnomorski. Fascynował mnie od dziecka: Mitologia Parandowskiego, biblijne historie, kultura świata starożytnego i życie, które zwyczajnie karmi się sobą. Nie ucieka więc do tych wydumanych uzasadnień, których szuka umysł, dla którego zgasła prosta radość istnienia. Może jest w tym trochę myślenia utopijnego, nieco nostalgii za utraconym rajem. Ale czy nasze życie nie jest ciągłą próbą powrotu do niego?

Od tamtego czasu ciągle w jakiejś postaci fascynacja ta powraca. Do tego dochodzi ta – zanikająca niestety obecnie – świadomość, że bez wiedzy o tym świecie, nie ma też zrozumienia teraźniejszości, bo świat śródziemnomorski jest kolebką naszej europejskiej cywilizacji. Piszę o nim jako o pewnej jedności, a przecież żadną jednością nie jest. Jest mozaiką wielu znaczeń i nakładających się na siebie warstw. Nikt o tym lepiej nie pisze niż Ferdynand Braudel.

„Cóż to jest region Morza Śródziemnego? Tysiąc rzeczy naraz. Nie jeden krajobraz, lecz niezliczone krajobrazy. Nie jedno morze, lecz cała ich plejada. Nie jedna cywilizacja, lecz cywilizacje nawarstwione jedne na drugich. Podróżować po regionie Morza Śródziemnego to znaczy odnajdywać świat rzymski w Libanie, prehistorię na Sardynii, miasta greckie na Sycylii, obecność Arabów w Hiszpanii, islam turecki w Jugosławii. To znaczy zanurzyć się w miąższ wieków głęboko, aż po megalityczne budowle na Malcie czy piramidy egipskie. To znaczy spotykać rzeczy prastare, które wciąż jeszcze żyją i ocierają się o supernowoczesność. (…)

Jeśli chodzi o krajobraz śródziemnomorskiego rozdroża – zarówno fizyczny jak i ludzki – ten niejednorodny region przedstawia się nam we wspomnieniach jako spójny obraz, jak plan, w którym wszystko się ze sobą miesza i na nowo układa w oryginalną całość. Jak wytłumaczyć oczywistą jedność, tę najgłębszą istotę obszaru śródziemnomorskiego? Będziemy musieli próbować zrobić to kilkoma nawrotami. Wytłumaczenie nie leży wyłącznie w przyrodzie, mimo że zdziałała ona wiele w tym względzie; i nie wyłącznie w człowieku, który z uporem wiązał wszystko w jedno; leży ono jednocześnie w mnogich łaskach lub przekleństwach natury i w rozlicznych wysiłkach ludzi, wczoraj i dziś. A więc w nieskończonej sumie powtarzających się ryzykownych przedsięwzięć, nieszczęśliwych przypadków i sukcesów.”

To, że nie jest jednością, jakimś monolitem, za to ma wiele źródeł, nie oznacza, że można zaprzeczać jego tożsamości albo ją celowo rozmywać. Jak pisze pewien mało znany – lecz niezwykle ciekawy filozof – Giorgio Guzzoni; Europejczycy muszą na nowo dziś nauczyć się szacunku do tego, co ich własne. Muszą szukać w historii i kulturze przede wszystkim tego, co ich wznosi ku górze, co ich uszlachetnia.

Nie jest to możliwe bez lektury tych, którzy tę tradycję tworzyli i ją rozwijali, a więc: Dantego, Pindara, Platona, Hölderlina, Nietzschego, Heideggera i wielu, wielu innych. Bo świat śródziemnomorski to nie tylko słodkie widoczki czy smakowite kąski, ale przede wszystkim dziedzictwo duchowe.

Karl Jaspers w książce Duchowa sytuacja epoki, pisał: „Ten, kto w młodości uczył się łaciny i greki, czytał starożytnych autorów, przyswajał matematykę, poznał Biblię i kilku wielkich pisarzy swojego narodu napełniony jest światem, który w swej ruchliwości i otwartości daje mu niemożliwą do utracenia podporę i umożliwia mu dostęp do wszystkiego innego”.

Witek

Leave a Reply

Anuluj pisanie odpowiedzi

O MNIE

Jestem Witek, ciekaw zbyt wielu rzeczy na raz. Najbardziej jednak lubię śródziemnomorską kulturę, klimat i jedzenie. Nie ukrywam, że największą słabość mam do Włoch, które to najchętniej odwiedzam. Chciałbym, aby całe moje życie było - niczym niezmąconym - czasem wolnym, wypełnionym czytaniem i budującą rozmową przy kawie.

Archiwa

  • marzec 2024
  • wrzesień 2023
  • lipiec 2023
  • maj 2023
  • luty 2023
  • grudzień 2022
  • październik 2022
  • sierpień 2022
  • lipiec 2022
  • maj 2022
  • marzec 2022
  • styczeń 2022
  • grudzień 2021
  • październik 2021
  • sierpień 2021
  • czerwiec 2021
  • maj 2021
  • marzec 2021
  • styczeń 2021
  • listopad 2020
  • wrzesień 2020
  • sierpień 2020
  • czerwiec 2020
  • maj 2020
  • marzec 2020
  • luty 2020
  • styczeń 2020
  • grudzień 2019
  • listopad 2019
  • październik 2019
  • wrzesień 2019
  • sierpień 2019
  • lipiec 2019
  • czerwiec 2019
  • maj 2019
  • kwiecień 2019
  • marzec 2019
  • luty 2019
  • styczeń 2019
  • grudzień 2018
  • listopad 2018
  • październik 2018
  • wrzesień 2018
  • sierpień 2018
  • lipiec 2018
  • czerwiec 2018
  • maj 2018
  • kwiecień 2018
  • marzec 2018
  • luty 2018
  • styczeń 2018
  • listopad 2017
  • październik 2017
  • wrzesień 2017
  • sierpień 2017
  • lipiec 2017
  • czerwiec 2017
  • kwiecień 2017
  • marzec 2017
  • styczeń 2017
  • listopad 2016
  • lipiec 2016
  • czerwiec 2016
  • marzec 2016
  • luty 2016
  • listopad 2015
  • sierpień 2015

Instagram

Ten komunikat o błędzie jest widoczny tylko dla administratorów WordPressa

Błąd: nie znaleziono kanału.

Przejdź na stronę ustawień kanału Instagramu, aby utworzyć kanał.